Wednesday, May 19, 2021

अशी ही तशी ही

आज आई ची षष्ट्यब्दपूर्ती. 


त्यानिमित्त चिंतन करत असताना तिच्या स्वभावामधील अनेक पैलू समजले. त्यातले काही परस्पर विरोधी भासले. 

असाच विरोधाभास आपल्याला प्रत्येक व्यक्तिमत्वात आढळतो. त्या विरोधाभासाला अधोरेखित करणारी हि कविता. 


 अशी ही तशी ही 


कोणा भासे बोलणे हे, जणू खळखळ झरा 

कोणा मिळेल फक्त , मितभाषी नजारा 


कोणा वाटे लाघवी, साऱ्यांशी रीतच ऐसी 

कोणा धार शिस्तीची, भासे बिजली जैसी 


कोणी म्हणे असे ती,  अध्यात ना मध्यात 

कोणा दिसे झुंजार  लढवय्या तिच्यात 


कधी झेलिला कोणी तिरपा कटाक्ष बाणा 

कधी झेलिले तिने, गळून गेल्या कोणा 


कधी कठीण समयी आहे धाडसी ही  

कधी निर्णयाप्रती, सहमती शोधते ही 


कोणी म्हणे ही अखंड विद्यार्थी व्रती 

कोणी म्हणे आम्हासी मार्गदर्शका प्रती 


कधी सहज वृत्ती जिज्ञासू चौकस वाटे 

कधी चौकशा टाळत, ती कृतीत मग्न होते 


कसा विरोधाभास, हा एकाच माणसात 

पडतो सहज प्रश्न, आम्हास पामरास 


सापडले उत्तर जेव्हा, कृष्णाला आम्ही स्मरले 

एकाच मूर्तीमध्ये, नानाविध पैलू सजले 


प्रेमस्वरूप कान्हा, होतो कधी कठोर 

पार्थास धीर द्याया, कुरुक्षेत्रासमोर 


अनेक छटा दिसती , अशी ही तशी ही

त्याचेच रूप आहे , तुम्हा आम्हा मध्येही 


˜ योगी 

  


 


Sunday, October 7, 2018

एवढे फक्त लक्षात ठेव



आज ७ ऑक्टोबर ... माझ्या मुलीचा वाढदिवस. 
त्या निमित्त सुचलेली कविता. 
आज तिला समजणार नाही. कदाचित मोठी झाल्यावर समजेल.

एवढे फक्त लक्षात ठेव 
कितीही मोठी झालीस तरी लहानपण ध्यानात ठेव 

खडतर मार्ग येतीलच  
पायी ठेच लागेलंच 
आठव तुझं पहिलं पडणं ...  
मला काहीच लागलं नाही 
रडू मला आलंच नाही 
म्हणत पुन्हा खेळली होतीस
जखम तिथेच विरली होती 
धडपडीला घाबरू नकोस 
चिकाटी सोडू नकोस 
एवढे फक्त लक्षात ठेव 
कितीही मोठी झालीस तरी लहानपण ध्यानात ठेव 


स्पर्धेत उडी घेशीलच
यशासाठी झटशीलच 
आठव लहानपणीचं खेळणं ... 
खेळताना कधी भूक विसरलीस
कधी जिंकलीस कधी हरलीस 
हरले जिंकले म्हणून थांबायचं नसतं 
कालच्या चूकातून शिकायचं असतं  
निकालांनी खचू नकोस
खेळातल्या मजेला मुकू नकोस 
एवढे फक्त लक्षात ठेव 
कितीही मोठी झालीस तरी लहानपण ध्यानात ठेव 

यक्ष प्रश्न पडतीलच
डोके सुन्न होईलच
आठव ते चित्रकोडे ... 
तू जोडलेला एकेक तुकडा
चित्र पूर्ण झाल्यावरचा मुखडा 
धागे दोरे शोधत रहा
मार्ग मिळत जातील पहा 
तेव्हाची जिज्ञासा हरवू नकोस
उत्तरं शोधणं थांबवू नकोस 
एवढे फक्त लक्षात ठेव 
कितीही मोठी झालीस तरी लहानपण ध्यानात ठेव 

कठीण सामने होतीलच
एकटे झगडावे लागेलच
आठव तुझं पहिलं पाऊल...   
स्वतःच दिलेस बोट सोडून 
ठेवलेस पाय घट्ट रोखून 
मग तुझे तुलाच जमत गेलं 
चालणे सहज होत गेलं 
आत्मनिर्भरता कायम ठेव
अविरत प्रयत्न चालू ठेव 
एवढे फक्त लक्षात ठेव 
कितीही मोठी झालीस तरी लहानपण ध्यानात ठेव 

मोठी तर तू होशीलंच
मान सन्मान मिळतीलच 
आठव तुझी निरागसता ... 
कधी खेळायचीस शिक्षक बनून  
अन एकटीचीच शाळा भरवून 
जगाचे सन्मान नावापुरतेच
खरे आनंद आपल्या पुरतेच 
विश्वाच्या पसाऱ्यात हरवू नकोस 
स्वतःमध्ये डोकवायला विसरू नकोस 
एवढे फक्त लक्षात ठेव 
कितीही मोठी झालीस तरी लहानपण ध्यानात ठेव

नैराश्य कधी येईलच
देवाची आठवण होईलंच 
आठव ते शिल्पाचे गोळे ... 
मातीला तूच दिलास आकार
मग त्यालाच केलास नमस्कार  
त्या अंशाची अनुभूती आली
असीम शक्ती देऊन गेली 
प्रयत्नांच्या हाकेला धावून आला देव
तुझ्यामध्ये आहे तो यावर विश्वास ठेव  
एवढे फक्त लक्षात ठेव 
कितीही मोठी झालीस तरी लहानपण ध्यानात ठेव 

~ योगी ...